به گزارش نیویورک تایمز در 13 مارس 2025، دولت ترامپ بهطور ناگهانی ۴۰ مرد از گروه مهاجرانی را که در هفتههای گذشته به پایگاه نظامی گوانتنامو، کوبا، منتقل شده بودند، به ایالات متحده بازگرداند. این اقدام در حالی انجام شد که چند پرونده قضایی نیز شرایط نگهداری و انتقال مهاجران از این پایگاه را زیر سؤال بردهاند.
طبق اطلاعات منتشر شده، انتقال این افراد بدون ارائه توضیح رسمی در خصوص مقصد نهایی یا دلیل تغییر وضعیت صورت گرفته است. مسئولان مطلع، که به حفظ هویت خود تاکید داشتند، اعلام کردند این حرکت در روز سهشنبه انجام شده است. همچنین، پروندهای قضایی اشاره کرده است که در آن جستجوهای اجمالی (strip search) و استفاده از صندلیهای تثبیتکننده بر روی برخی از ۲۹۰ مهاجر که از ابتدای دوره دولت ترامپ از این پایگاه عبور کردهاند، گزارش شده است.
این دومین باری است که دولت افراد را به گوانتنامو میآورد و پس از گذشت چند هفته، آنها را بازمیگرداند؛ اقدامی که علاوه بر پرهزینه بودن، زمانبر و مورد انتقاد قرار گرفته است. در جریان عملیاتهای مشابه در اواخر فوریه، دولت بهطور ناگهانی دو محل بازداشت مربوط به ۱۷۷ ونزوئلایی را خالی کرده و بازداشتشدگان را به حضانت دولتهای محل اقامتشان بازگرداند؛ اما در این مورد، مهاجران به یک فرودگاه بینالمللی در الکساندریا، لوئیزیانا منتقل شدند.
در همین راستا، گزارشها اشاره دارند که یک فعال برجسته حامی فلسطینی که در نیویورک دستگیر شده بود، به مرکز دیگری در لوئیزیانا منتقل شده و دولت در تلاش است وی را اخراج کند؛ دلیل آن مشارکت او در رهبری اعتراضات ضد اسرائیل در دانشگاه کلمبیا و نگرانیهای مرتبط با آزادی بیان است.
به عنوان بخشی از برنامه اخراجهای انبوه، رئیسجمهور ترامپ دستور داده بود وزارت دفاع و وزارت امنیت داخلی هفته پس از تصدی سمت، آمادگی ارسال مهاجران به گوانتنامو را فراهم کنند. طبق یک پرونده قضایی جدید، تاکنون ۲۹۰ مهاجر از ۲۷ کشور از این پایگاه عبور کردهاند. دولت این پایگاه را بهعنوان مکانی مناسب برای نگهداری افرادی که به عنوان خطرناک شناخته شدهاند، معرفی کرده است، اگرچه هیچ مدرکی دال بر عضویت تمامی این افراد در گروههای تروریستی ارائه نشده است.
همچنین، گزارشهایی منتشر شده حاکی از آن است که در برخی مواقع، نیروهای آمریکایی پس از بروز حوادث خودآزاری در میان بازداشتشدگان، مجبور به استفاده از صندلیهای تثبیتکننده یا نقالههای پزشکی برای مهار افراد شدند. گفته میشود این صندلیها از سالهای گذشته توسط پنتاگون خریداری شدهاند تا بازداشتشدگان دوران جنگی را در شرایط اعتصاب گرسنگی و دریافت تغذیه اجباری تثبیت کنند.
تا کنون، عملیات انتقال و نگهداری مهاجران در گوانتنامو هزینهای بالغ بر ۱۶ میلیون دلار داشته و شامل حضور بیش از ۱۰۰ نیروی امنیتی و پیمانکاران غیرنظامی است. گروههای مدافع حقوق بشر و مهاجران نیز دو دادخواست علیه سیاستهای دولت ترامپ ارائه دادهاند؛ یکی درخواست دسترسی بازداشتشدگان به وکلا و ملاقاتهای حضوری و دیگری قانونی بودن انتقالها را به چالش میکشد. هر دو پرونده به قاضی کارل جی. نیکولز، منصوبه ترامپ، واگذار شده است و انتظار میرود در جلسهای در روز جمعه مورد بررسی قرار گیرند.
در پاسخ به انتقادات، وزارت دادگستری استدلال کرده است که قانون مهاجرت و تابعیت، اجازه بازداشت افراد در مراکز دولتی از جمله پایگاه گوانتنامو را میدهد و این اقدامات مشابه انتقال پروازهای اخراجی است که در کشور واسطه برای تأمین سوخت توقف میکنند.
این گزارشها بخش دیگری از چالشهای حقوقی و اجرایی مرتبط با سیاستهای مهاجرتی دولت ترامپ را به نمایش میگذارند که همچنان موضوع بحثهای حقوقی و عمومی قرار دارد.